De langste 10 dagen van mijn leven, of: mijn kennismaking met meditatie

Mindfulness is hot. Steeds vaker hoor en lees je over trainingen en workshops, waarbij je aan de hand van verschillende meditatietechnieken bewuster leert leven. Ik wilde ook bewuster leren leven en was al een aantal keren begonnen met mediteren. Zonder succes. Telkens weer leidde die vermaledijde waan van de dag mij af. Ik stopte net zoveel keren als dat ik begonnen was.

Kijk uit met wat je aan jezelf beloofd

Toch bleef meditatie me trekken. “Als ik stop met mijn baan, dan ga ik een meditatiecursus in Azië doen,” beloofde ik mijzelf ooit. Op dat moment een ver-van-mijn-bed-show, ik zat middenin een droombaan. Maar ook droombanen hebben een houdbaarheidsdatum en zo kwam het dat ik op een dag in het vliegtuig naar Sri Lanka zat. Onderweg naar die meditatiecursus die ik mezelf jaren ervoor in een split second beloofd had.

Creatieve manieren van de dagen aftellen

Het resultaat? Ik heb leren mediteren! En hoe. Maar dat niet alleen. Ik heb ook geleerd om op allerlei creatieve manieren de dagen af te tellen. Want 10 dagen stilzitten met je ogen dicht duurt lang. Heel lang. Ik telde de uren, de minuten, nog 7 te gaan, nog 6 te gaan, of ik berekende dat ik op dag 1 nog 10 keer zo lang moest, op dag 2 nog 5 keer zoveel. Vanaf dag 3 begon het er al rooskleuriger uit te zien, want dan was het nog drie keer zoveel en een beetje. Of: morgen rond deze tijd zitten we bijna op de helft, overmorgen rond deze tijd zitten we op de helft en de dag erna zitten we eroverheen. Tergend langzaam kroop de tijd voorbij, terwijl ik me continue afvroeg wat nou ook alweer de reden was dat ik dit zo graag wilde doen.

Moge het duidelijk zijn. Het was een zware beproeving. Maar geloof me: het was het waard.

Een verbod op elk soort contact met je medestudenten

Laat ik beginnen met het makkelijke gedeelte: De Stilte, ofwel de “Noble Silence”. Dat is niet alleen een verbod op conversatie met je medestudenten, maar een verbod op elk soort contact. Oogcontact, sluikse blikken, een lach, iets aanreiken, een deur openhouden? Allemaal verboden. Je wordt geacht elkaar met gebogen hoofd te passeren, om op die manier niet in de verleiding te komen. Het is onderdeel van het gehele proces van tot zelfinzicht komen, om je hoofd leeg te maken en elkaar niet te kunnen beïnvloeden. Ik vond het werkelijk waar een verademing. Het niet sociaal te hoeven zijn, het niet voor de 185 triljoenste keer je verhaal te vertellen, het niet grappig, beleefd of vriendelijk te hoeven zijn tegen iemand die je toch nooit meer ziet, maar lekker op je gemak in je eigen wereldje rondhangen, zonder zorgen over wat anderen van je vinden of denken.

De rust van helemaal van de wereld te zijn afgesloten

Ook het afgesloten zijn van de wereld vond ik een verademing. Bij aankomst in het centrum lever je al je persoonlijke bezittingen in. Je telefoon, boeken, tablet, schrijfgerei, alles wat je gedachten zou kunnen afleiden gaat in een grote stalen kist met een slot erop. Ook dit heeft een achterliggende gedachte: het zou het gemakkelijker maken om dieper en dichter bij jezelf te komen. Het is even wennen, gewoon als je bent tig keer per dag naar je telefoon te grijpen. WhatsApp, Facebook, Instagram, E-mail, krant, TV, de hele dag door krijgen we een enorme stroom van informatie over ons heen en zijn we op zoek naar kennis en contact. Wat een rust geeft het als je ervan bent afgesloten. En zo verzin je andere dingen om je (overigens luttele) vrije tijd in te vullen. Je doet een handwas, veegt de gang, maakt de toiletten schoon, oefent de handstand, flost je tanden grondiger dan ooit, ruimt je toilettas opnieuw in… en na een paar dagen lukt het je helemaal niets te doen en simpelweg te “zijn”.

Een bord rijst met linzen en hete pepers als ontbijt

Dan het gedeelte wat niet zo vreselijk is als het lijkt: het vroege opstaan. Om 4 uur ‘s ochtends gaat de wekker, om 4:30 begint de eerste van de vijf (!!) dagelijkse meditatiesessies. Aangezien je om 21 uur hondsmoe plat gaat, is 4 uur opstaan prima te doen en was ik vaak iets voor de wekker al wakker (lees mijn blog over vroeg opstaan hier)

Na de eerste ochtendsessie, ontbijt je om 6:30. Geen bakkie koffie met een gebakken ei of een bak yoghurt met fruit, maar, BAM, een bord rijst, linzen, bonen, groenten en hete pepers. Dan, om 11 uur, na nummer twee van de vijf meditatiesessies krijg je je lunch. Wederom rijst met toebehoren. Om 17 uur nog een banaan met een bak thee, en that’s it, aangezien zelf meegebracht eten ten strengste verboden is. Klinkt zwaar, maar het menselijk lichaam past zich snel aan. Daarnaast zit je de hele dag op je kont met je ogen dicht, dus echt veel verbrand je niet.

Spinnen zo groot als mijn hand en bloedzuigers

De basic voorzieningen waren even slikken. En laat basic hier een understatement zijn. Toen ik mijn “ kuti ” binnenstapte, was het de eerste van de vele keren dat ik dacht: “waar ben ik aan begonnen?” Een betonnen hok. Een rafelig gordijn als deur. Een stenen ophoging met een dun, muf matrasje om op te slapen. Een dikke, klamme lucht. Tralies voor de ramen. Het voelde alsof ik een aflevering van Prison Break was binnengestapt. Om over de gedeelde badkamers en toiletten maar te zwijgen. Spinnen zo groot als mijn hand, bloedzuigers, heel veel muggen en een verdwaalde mega kakkerlak.

Tien-en-een-half uur mediteren een fysieke hel

Dan het zware – maar tegelijkertijd voornaamste – gedeelte: het mediteren. Van de 17 uur dat je wakker was, mediteerde je er 10 ½. Tien-en-een-half uur! Dat is 10 ½ uur met je ogen dicht je hoofd proberen leeg te maken. Dat is 10 ½ uur zitten tot je van gekkigheid niet meer weet hoe dat moet. Je kont, je knieën, je nek, je rug, je benen, alles, echt ALLES doet pijn, is stram en kraakt. Op dag 2 trok ik het al niet meer en heb ik een meditatiekruk gevraagd. Een kleine houten stoel met een veel te lage en rechte rugleuning. Ergo: nog steeds verre van comfortabel maar het verbeterde mijn leven een paar procent.

Saillant detail is dat het een belangrijk onderdeel van deze meditatietechniek is, om zo lang mogelijk – dus zonder een vin te verroeren – in dezelfde houding te blijven zitten. Dat heeft te maken met de achterliggende theorie van de Vipassana, zoals deze techniek heet en wat “de dingen zien zoals ze echt zijn” betekent. Zo moest je op dag 4 twee uur lang stokstijf blijven zitten en vanaf dag 5 drie keer per dag een uur. Conclusie: fysiek was het een hel.

Frustratie en vreselijk langgerekte verveling

Daarnaast is 10 ½ uur mediteren ook gewoon echt heel saai! Kan men sterven van saaiheid? Want dan ben ik zeker 673 keer naar gene zijde vertrokken. De ochtendsessies (een van 2 uur en een van 3 uur) en avondsessies (een van 1 uur en een van een half uur) waren nog wel door te komen. Een uurtje mediteren, rondje lopen, nog een stukje mediteren, een beetje mijmeren over het leven of leuke levensmomenten terughalen en eindigen met nog een kleine meditatie. Maar de middagsessies duurden 4 uur en deden mij de das om. Frustratie en vreselijk langgerekte verveling. Elke dag zag ik er als een berg tegenop en elke keer kwam ik er afgedraaid uit.

Hardcore leren mediteren

Vipassana is een van de twee meditatietechnieken die de Boeddha na zijn verlichting onderwees. Het programma dat ik volgde is door hem uitgedacht en wordt nu, duizenden jaren later, nog steeds bijna identiek toegepast in de meer dan 100 Vipassana centra over de wereld. De techniek is echter niet aan het boeddhisme, of enige andere religie, verbonden. Er wordt nimmer geld in rekening wordt gebracht voor het volgen van een Vipassanacursus. Zelfs niet voor eten of verblijf. Alle onkosten (mogen alleen maar) worden betaald door oud-studenten die de 10-daagse cursus hebben gevolgd, goede resultaten hebben ervaren en anderen de kans willen geven daar ook van te profiteren. Ik vind het een mooie gedachte.

Dan nu de hamvraag: heb ik eruit gehaald wat ik hoopte? Daar kan ik alleen maar volmondig JA op antwoorden. Ik heb namelijk hardcore leren mediteren! Niets van dat huis-tuin-en-keuken-gemediteer dat ik tussendoor wel eens probeerde, maar serieuze shit met energiestromen – free flow – die je door je lichaam voelt gaan en je het gevoel van gewichtloosheid geven.

105 uur keihard oefenen op mediteren

De eerste keer dat ik dit voelde, op dag 5, dacht ik alleen maar: “ja dag, ik verbeeld het me. De saaiheid is op mijn hersens geslagen en ik begin langzaam koek-koek te worden”. Maar toen lukte het me weer. En weer. En nu lukt het me keer op keer die flow in mijn lijf te activeren. En nee, ik ben niet zweverig. Ik heb er simpelweg 105 uur keihard op zitten oefenen.

De ervaring op zichzelf was uiteraard ook heel bijzonder. Stel je voor: je zit als blanke reuzin tussen 25 Sinhalese vrouwtjes van 1 meter 55. En ondanks dat je geen contact met elkaar hebt, zie en voel je dat iedereen het zwaar heeft. Dat schept een band waar geen woorden voor nodig zijn.

Opgeven was geen optie, hoe zwaar het ook zou zijn

And last but not least. De uitdaging. Ik had tegen mezelf gezegd dat opgeven geen optie was, hoe zwaar het ook zou zijn. De kick dat ik het gedaan heb is onbetaalbaar. Ik heb het gevoel dat ik de hele wereld aankan.

En jij? Zie jij jezelf een 10-daagse meditatiecursus doen of denk je: “nooit van mijn leven!”? Ik ben benieuwd naar jouw ideeën en eventuele ervaringen hierover!